تربیت، همواره یک دغدغه است. دغدغه‌ای از پیشا تاریخ تا پسا تاریخ و تا کنون. دغدغه‌ای بری کل بشریت. از این رو، زاینده مکاتب متعدد  و متنوع بوده است. یکی از  این ذغدغه‌ها، همواره خود را  به شکل‌های مختلف در آموزه های دینی نشان داده است. در این نگره، پیشرفت و تغییرات، تنها در حوزه‌ی محدود مسائل مادی و طبیعت، خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در کنار پدیده‌های مادی و طبیعی، که با حس ظاهری دیده می‌شوند، پدیده های ماورائی و غیر مادی‌ای نیز وجود دارند که بذل توجه به آن‌ها، بایسته‌ی هر فردی است که به زندگی وی معنای ویژه‌ای می‌بخشد. در این میان، دین اسلام، در معنای بسیار کلان آن، امری را تمدن می‌داند و آن را راهگشای معضلات انسانی به حساب می آورد. امری که حاوی توجه به دو بعد از نیازهای انسانی است:  هم در مورد طبیعت و هم در مورد ماورای طبیعت. یعنی در اسلام، وجه غالب بر این است که بشر در مورد هردوی این‌ها، فکر و گفت‌وگو کند. لذا حامی ترقی، تغییر و پیشرفت است. و معتقد است که  مسلمانان باید پیشرفت کنند.

این کتاب ترجمه ای است از سید ابوالحسن ندوی (1913-1999م). وی از علمای معاصر هندوستان، مصلح برجسته دیوبندی، صاحب کتاب «ماذا خسر العالم بانحطاط المسلمين» می‌باشد،

 این کتاب، حاوی، یک پیشگفتار کوتاه و پنج فصل است. در فصل نخست،  ابتدا نویسنده برخی از  مبانی و اصول تعلیم و تربیت در کشورهای اسلامی و اهمیت و ضرورت تدوین و جهانی نمودن آن را به بحث گذاشته است. در فصل دوم،  بنا بر آن مبانی و اصول، پیشنهاد شده است که بنا به ضرورت و باتوجه به تحولات متعدد و متنوع دنیای معاصر، کشورهای اسلامی  به  اصلاح مجدد برخی از عناصر نظام تعلیم و تربیت خود به شکل جدید بپردازند. فصل سوم کتاب، به تبیین نگاه محمد‌اقبال لاهوری، متفکر معاصر پاکستانی، به نظام آموزشی نوین و مراکز آن پرداخته است. در فصل چهارم، نویسنده، همه کشورهای اسلامی را به  مأموریت در بازنگری و تبیین مجدد نظام آموزشی فرامی‌خواند تا در سایه‌سار تحولات حاصل از آن، بتوان پیشرفت‌ها و تحولات نوین را با دین مبین اسلام، همسو کرد. سرانجام و در فصل آخر، نویسنده رهنمودهایی برای دانشگاه‌ها تبیین و تحلیل نموده است تا از  طریق آنها بتوان برای حمایت و راهنمایی، آنها را در راستای مسئله اصلی پیشنهادی خود، یعنی بازاندیشی در نظام آموزشی و تربیتی کشورهای اسلامی،  مورد بهره قرار داد.

فصل اول: اصول و مبانی تعلیم‌وتربیت در کشورهای اسلامی 

فصل دوم: اصلاح مجدد نظام تعلیم‌وتربیت به شکل جدید

فصل سوم: نگاه محمد اقبال به نظام آموزشی نوین و مراکز آن

 فصل چهارم: مأموریت آموزش‌وپرورش در کشور پادشاهی عربستان

 فصل پنجم: خطوط کلی دانشگاه برای حمایت و راهنمایی.. 61

. 69